Bloeddruk wordt vaak aangegeven met RR en is de druk die wordt uit geoefend tegen de vaatwand. Door de bloeddruk wordt ervoor gezorgd dat het bloed naar door het hele lichaam stroomt. Het gemiddelde bloeddruk bij een volwassen persoon is 120/80 mmHg. Hierbij is 120 de bovendruk en 80 de onderdruk.
Een bloeddruk boven 140/90 mmHg, noemen we Hypertensie:
- Dit is een te hoge bloeddruk.
Een bloeddruk onder 90/60 mmHg of lager noemen we hypotensie:
- Dit is een te lage bloeddruk.
Je heb twee verschillende soorten bloeddruk:
- Systolische bloeddruk, ontstaat tijdens de samentrekking van het hart waarbij de bloeddruk op zijn hoogst is.
- Diastolische bloeddruk, is het tegenovergestelde. Deze ontstaat wanneer het hart zich ontspand, waardoor de bloeddruk daalt.
Bloeddruk is een combinatie van:
- Perifere weerstand.
- Dit heeft voornamelijk te maken met de diameter van de bloedvaten onder invloed van vasoconstrictie (vaatvernauwing) en vasodilatatie (vaat verwijding).
- Cardiac output, ook wel hart volume genoemd.
- Dit is de hoeveelheid bloed die het hart per minuut wegpompt het lichaam in.
- De cardiac output kun je berekenen door de hartslagfrequentie x het slag volume te doen
- Het slag volume is de hoeveelheid bloed die het hart uitpompt per hartslag.
- Het slag volume kan je berekenen door het verschil van de eind diastolisch volume (Dit is het volume na het vullen van de ventrikels en precies voor de hartslag) en het eind systolische volume (Dit is na de samentrekking van het hart, dus net na de hartslag) te berekenen.
Het lichaam heeft drie regelmechanismen om een lage bloeddruk te verhogen:
- Het zenuwstelsel in samenwerking met de bloedvaten (snelle systeem)
- De nieren (langzame systeem)
- De hersenen (langzame systeem)
Zenuwstelsel en bloedvaten
Het snelle systeem regelt de bloeddruk doormiddel van baroreceptoren. Baro is een ander woord voor druk. Bij een lage bloeddruk wordt de sympaticus aangezet. Dit is een onderdeel van het autonoom zenuwstelsel. Het deel van de perifere zenuwstelsel dat grotendeels onbewust plaatsvindende functies reguleert. Hierdoor gaat de hartfrequentie uiteindelijk omhoog. Een verhoogt hartslag veroorzaakt hierop weer een hogere cardiac output en daarmee stijgt de bloeddruk. De sympaticus zorgt ook vasoconstrictie. Dit zorgt ervoor dat de diameter van de bloedvaten kleiner worden. Waardoor de perifere weerstand omhoog zou gaan. Wederom zou hierdoor de bloeddruk stijgen.
De nieren
De nieren kunnen op twee manieren meten hoe hoog of laag de bloeddruk is. In de afferente ateriolen ( dit zijn kleine bloedvaatjes richting de nieren) zitten ook baroreceptoren die de bloeddruk kunnen meten. Bovendien zal er door een verminderde bloeddruk minder vocht naar buiten worden geperst, waardoor er minder voorurine aangemaakt wordt. Beide processen zorgen ervoor dat de nier minder renine gaat uitscheiden. Dit is het eerste stofje uit het raas systeem.
RAAS staat voor:
- Renine
- Angiotensine 1
- Aldosteron
- Systeem
Renine zet angiotensinogeen om in angiotensine 1 en in de longen wordt angiotensine 1 weer omgezet naar angiotensine 2 door het stofje ACE.
Angiotensine 2 heeft drie functies. Het zorgt voor vasoconstrictie, waardoor de diameter van de bloedvaten vernauwen. Hierdoor stijgt de perifere weerstand en zodoende ook de bloeddruk. Tevens zorgt angiotensine 2 voor de uitscheiding van aldosteron wat in de bijnieren wordt aangemaakt. Aldosteron haalt natrium terug uit de voorurine. Hierdoor blijft er meer natrium in het lichaam. Dit wordt weer gecompenseerd met water, dus ontstaat er osmose. Zodoende zou water mee teruggaan het lichaam in. Hierdoor ontstaat er meer bloedvolume, waardoor het eind diastolische volume stijgt. Vervolgens het slag volume, de cariac output en zodoende ook de bloeddruk zelf gaat stijgen. Bovendien zorgt dit voor een prikkel waardoor je meer gaat drinken. Hierdoor stijgt je bloedvolume.
De hersenen
De hersenen kunnen de bloeddruk regelen doormiddel van hormonen die vanuit de hypofyse afgescheiden worden in het bloed. In de hypofyse wordt ADH aangemaakt, het anti diuretisch hormoon genoemd. Dit betekent letterlijk, het anti plashormoon. Door dit hormoon ga je meer vocht vast houden, waardoor je bloedvolume zal gaan stijgen. Hierdoor zou je eind diastolische volume ook gaan stijgen, waardoor je bloeddruk ook gaat stijgen.
Om een hoge bloeddruk te verlagen, bestaat maar één manier en dat is via natriuretische peptiden, waarvan atriaal natriuretrisch peptide de belangrijkste is.
Als er extra druk op het hart staat vanwege een hoge bloeddruk, rekken de volume receptoren uit, waardoor ANP wordt afgegeven. Dit heeft tot gevolg dat er extra natrium wordt uit geplast. Het lichaam verliest hierdoor heel veel vocht. Het bloedvolume neemt af en zodoende ook de bloeddruk. ANP zorgt er ook voor dat je minder behoefte heb om te drinken, dus krijg je minder vocht tot je. Bovendien remt ANP de afgifte van bloeddruk verhogende hormonen, zoals ADH en Aldosteron. Ook zorgt ANP voor vasodilatatie, waardoor de diameter van de bloedvaten toeneemt. Hierdoor daalt de perifere weerstand en zodoende ook de bloeddruk.
Dit waren de verschillende methodes die het lichaam gebruikt om de bloeddruk te regelen. Als er iets mis gaat in een van deze decompensatie mechanismes, kan een bloeddruk te laag (hypotensie), of juist te hoog (hypertensie) worden.
Bij een hypotensie kan je duizelig worden als je te snel opstaat. In ernstige gevallen zou je hierdoor flauw kunnen vallen. Ook kan een hypotensie ontstaan tijdens een shock. Dit is een levens bedreigende situatie waarbij er te weinig circulerend volume is, waardoor organen onvoldoende bloed krijgen.
Sluipmoordenaar
Een hypertensie geeft vaak geen symptomen. Daarom wordt het ook wel een sluipmoordenaar genoemd, aangezien mensen het niet echt goed merken dat zij een hoge bloeddruk hebben.
Een langdurige hypertensie geeft mensen een verhoogde kans op het krijgen van cardiovasculaire ziekten, zoals een beroerte, hartfalen of een hartinfarct. Klachten zoals wazig zien, hoofdpijn, benauwdheid komen pas tot uiting bij een extreem hoge bloeddruk, zoals bij een hypertensieve crisis, waarbij je organen zoals je hersenen, nieren, hart en ogen kunnen worden beschadigd.
In 90% van de gevallen is een hypertensie een essentiele hypertensie, ook wel ideopatische hypertensie of primaire hypertensie genoemd. Waarbij geen directe oorzaak aan te wijzen is, maar een opeenstapeling van risicofactoren, zoals:
- Geslacht
- Leeftijd
- Stress
- Overgewicht
- Veel zitten op een dag
In 10% van de gevallen gaat het om een secundaire hypertensie, waarbij wel een oorzaak valt aan te wijzen. Denk hierbij aan nierarteriestenose of een feochromocytoom.
De belangrijkste behandeling van hypertensie zijn levenstijladviezen!
- Beweeg voldoende
- Eet gezond en minder alcohol
- Val desnoods af om op een gezond gewicht te komen
- Stop met roken
- Pak stress vermindering aan
| Mechanisme | Medicatie soort(en) |
|---|---|
| Hypertensie | Antihypertensiva |
| Remmen van het RAAS-systeem (Hierdoor wordt Angiotensine 1 NIET omgezet in Angiotensine 2. Daardoor wordt het RAAS-systeem onderbroken en zal de bloeddruk uiteindelijk gaan dalen.) | ACE-remmers: Enalapril en Lisinopril |
| Angiotensine 2 antagonisten: Candesartan en Irbesartan. | |
| Zorgen voor meer urineproductie waardoor je meer vocht kwijt raakt. Ook zijn er types Diuretica die de hormoon ADH afremmen. | Diuretica: Hydrochloorthiazide, Furosemide en Spironolacton. |
| Remmen de sympaticus. | Bètablokkers: Metoprolol en Propranolol. |
| Remmen vasoconstrictie. | Calciumkanaalblokkers: Amlodipine en Nifedipine. |
| Alfa adreno receptor blokkers: doxazosine. |
Door al deze medicatie worden de normale mechanismen onderbroken, zodat de bloeddruk niet meer kan stijgen maar normaliseert.
Reactie plaatsen
Reacties